menu
Filter

De bodem van een groot deel van Nederland, waaronder de Randstad, bestaat voornamelijk uit slappe klei- en veenlagen. Die bodem daalt voortdurend, op sommige plaatsen zelfs sneller dan de zeespiegel stijgt.  Bewoners en ondernemers hebben daardoor te maken met het verzakken van woningen, bedrijfspanden, wegen, rioleringen en groenvoorzieningen.

De continue bodemdaling leidt tot onder meer waterproblemen en hogere lasten. De impact voor bewoners en ondernemers is groot. De schade aan funderingen, inclusief infrastructuur, is hoog en kan oplopen tot ca. 22 miljard euro tot 2050. Ook zet bodemdaling ambities, bestaande én toekomstige beleidsplannen onder druk.

Over Platform Slappe Bodem

Platform Slappe Bodem is een samenwerking voor en door lokale en regionale overheden. Gevoed door bestuurlijke en ambtelijke ervaring uit de praktijk en de expertise van kennisinstituten werkt het Platform Slappe Bodem aan bewustwording en agendering van bodemdaling binnen diverse nationale, lokale en regionale beleidsvelden en agenda’s. Doelstelling van het Platform Slappe Bodem is om bodemdaling in Nederland beheersbaar te krijgen door bewuste keuzes voor de (middel)lange termijn te maken.

Nationaal Deltacongres 2023

Datum:
donderdag 9 november 2023
Locatie:
Groningen
Tijd:
10:00 - 17:30

Het veertiende Nationaal Deltacongres vindt plaats op donderdag 9 november 2023. Het Deltacongres is het jaarlijkse evenement voor iedereen die in Nederland betrokken is bij het nationaal Deltaprogramma en maatregelen die genomen worden om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen.

Meer informatie is te vinden op de website van het Deltaprogramma.

Ronde Tafelgesprek Funderingsproblematiek

Datum:
donderdag 25 mei 2023

Op 25 mei 2023 houdt de vaste commissie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken van de Tweede Kamer een Ronde Tafelgesprek over funderingsproblematiek. Namens het Platform Slappe Bodem zal voorzitter Michel Klijmijn-van der Laan deelnemen aan deze tafel.  

Van potentieel ongeveer 1 miljoen oudere gebouwen in de woningvoorraad gebouwd tot circa 1970 verliezen funderingen hun draagkracht. Het gaat om houten paalfunderingen en niet onderheide panden. De schade aan de funderingen wordt veroorzaakt door verschillende factoren, zoals bodemdaling, veroudering en te lage grondwaterstanden. Dat leidt tot problemen voor eigenaren, maar ook voor gemeenten, provincies en waterschappen en vraagt om een gezamenlijke aanpak. Bekijk onze standpunten in de PDF onderaan dit bericht. Wilt u het gesprek donderdag volgen? Dat kan via deze link.

Online introductie bodemdaling

Datum:
maandag 19 juni 2023
Locatie:
Teams
Tijd:
19:30 - 21:00

Op 19 juni en 3 juli aanstaande van 19.30 - 21.00 uur organiseert Platform Slappe Bodem in samenwerking met Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen een online bijeenkomst voor nieuwe Statenleden en AB-leden van waterschappen en geïnteresseerden die te maken hebben met bodemdaling. Daarin bieden we een introductie bodemdaling en funderingsopgave met daarbij concrete handelingsperspectieven en aandachtspunten voor provincies en waterschappen.

Programma:

  • Welkom door Michel Klijmij - van der Laan (voorzitter Platform Slappe Bodem)
  • Introductie veenbodemdaling en klimaatverandering: ontstaan en de impact daarvan door Gilles Erkens (Deltares | Universiteit van Utrecht)
  • Toelichting activiteiten en handelingsperspectieven landelijk veenweiden Rienk Schaafsma  en opgave nieuwbouw en bestaand bebouwd gebied Robert van Cleef (Kenniscentrum  Bodemdaling en Funderingen)
  • Gelegenheid tot vragen

Meer informatie en aanmelden kan via info@slappebodem.nl 

Voorafgaand aan de bijeenkomst versturen we een Teams-link en het volledige programma naar alle deelnemers.

Bijeenkomsten over grondwater en 'water en bodem sturend'.

Op 31 mei 2023 (Delft) en 13 juni 2023 (Zutphen) organiseren het ministerie van IenW en Deltares, in samenwerking met de partijen betrokken bij de Studiegroep Grondwater, twee bijeenkomsten over grondwater en 'water en bodem sturend'.

De Studiegroep Grondwater heeft in haar advies Grondwater is onzichtbaar én onmisbaar aangegeven dat de druk op de bescherming en gebruik van het grondwater in negatieve zin enorm is toegenomen. De urgentie om in actie te komen is zowel door het advies van de Studiegroep Grondwater als in de brief over 'water en bodem sturend' aangegeven. Daarover willen de partijen graag met u in gesprek.

Veel partijen hebben een rol in het grondwaterbeheer en werken al actief (samen) aan oplossingen. De problemen gezamenlijk aanpakken biedt kansen om de toestand van het grondwater sneller te verbeteren. Belangrijk is dat hier voldoende kennis, gegevens en instrumenten voor beschikbaar zijn. Zo is door Deltares, in opdracht van het ministerie van IenW,  de integrale grondwaterstudie Nederland uitgevoerd, waarin op basis van de laatste inzichten en gegevens ruimtelijk wordt aangegeven waar de problemen en mogelijk ook de oplossingen zitten.

In de twee bijeenkomsten delen de organisatoren de resultaten van de grondwaterstudie en koppelen ze deze aan voorbeelden waar partijen in de regio al actief mee aan de slag zijn. De bijeenkomsten zijn een mogelijke opstap naar blijvende ontmoetingen rond de gezamenlijke inspanningen om de toestand van grondwater te verbeteren.

LET OP: de bijeenkomsten zijn regiospecifiek. Op 31 mei 2023 is in Delft een bijeenkomst  over de problematiek voor laag Nederland en op 13 juni 2023 is in Zutphen een bijeenkomst over de problematiek voor hoog Nederland.

Het definitieve programma wordt binnenkort bekendgemaakt en dan kunt u zich ook aanmelden voor de dag. Er is een maximum aantal deelnemers.

Opening expositie Sinking Cities Gouda

Datum:
donderdag 9 maart 2023

Donderdag 9 maart 2023 opende Michel Klijmij-van der Laan, wethouder gemeente Gouda en voorzitter Platform Slappe Bodem, officieel de expositie Sinking Cities Gouda in het Watersnoodmuseum. De expositie van fotograaf Cynthia Boll en journalist Stephanie Bakker vertelt het verhaal over die andere strijd tegen het water, want terwijl de zeegspiegel stijgt, daalt de bodem.

De expositie is een verhaal over innovatie en adaptatie, over problemen en oplossingen. Een trilogie die begint in de binnenstad van Gouda en eindigt in de diepste polders van het land, de bakermat van de Goudse kaas. Wat betekent het om te wonen op een plek die onder je voeten wegzakt? En de expositie gaat verder. Wat is bodemdaling nu precies, hoe staat het met bodemdaling in Nederland en wereldwijd.  

Voorafgaand aan de officiële opening vond er een inhoudelijke bijeenkomst plaats met een welkom door Siemco Louwerse, directeur van het Watersnoodmuseum: "Binnen het geheel van verhalen over de Watersnoodramp 1953, klimaatverandering, water en zeespiegelstijging mag het onderwerp bodemdaling niet ontbreken. Wij hopen met de expositie het verhaal over bodemdaling laagdrempelig over te brengen op de bezoeker en bewustzijn te creëren."

In een vraaggesprek onder leiding van Stephanie Bakker met wethouder Michel Klijmij-van der Laan, voorzitter van het Platform Slappe Bodem en wethouder van de gemeente Gouda, en Gilles Erkens van Deltares, kwam naar voren hoe belangrijk het is dat we aandacht besteden aan het onderwerp bodemdaling. Michel Klijmij-van der Laan: "Bodemdaling is een sluipmoordenaar. De vraag is hoe we ermee gaan leven in plaats van ertegen te strijden." Gilles Erkens: "Afgelopen duizend jaar zijn we twee meter gezakt in het veengebied. Door bodemdaling verliezen we onze uitgangspositie om om te gaan met de zeespiegelstijging in de toekomst."

De expositie Sinking Cities Gouda is tot 15 mei 2023 te bezoeken in het Watersnoodmuseum. Ga voor meer informatie naar de website van het museum.

Jaarverslag 2022 en activiteitenplan 2023 uitgebracht

Datum:
vrijdag 24 februari 2023

"Er is in 2022 weer flink gebouwd aan een stevige basis", aldus voorzitter Michel Klijmij-van der Laan in het voorwoord van het jaarverslag 2022. Met dit jaarverslag en het activiteitenplan voor het komende jaar, presenteert het Platform Slappe Bodem een zeer actief netwerk dat al flink op dreef is met een grondige en praktijkgerichte aanpak van bodemdaling.

Bodemdaling in verkiezings- en coalitieprogramma’s

Datum:
woensdag 22 februari 2023

De Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen van 15 maart 2023 en de vorming van nieuwe coalities vormen een uitgelezen kans om bodemdaling steviger aan te pakken in uitvoering en beleid. Met een speciale verkiezingspagina biedt het Platform Slappe Bodem hier handvatten voor.

Provincies en waterschappen ondervinden zelf de financiële en maatschappelijke gevolgen van bodemdaling, maar hebben ook een deel van de oplossing in huis. Met het oog op de Provinciale Staten- en waterschapsverkiezingen van 15 maart 2023 reikt het Platform Slappe Bodem daarom graag enkele suggesties aan om bodemdaling in de verkiezings- en coalitieprogramma’s van provincies en waterschappen op te nemen.

Op de verkiezingspagina is onder meer te lezen hoe bodemdaling direct samenhangt met het nieuwe rijksprincipe 'Bodem en water sturend' waar provincies en waterschappen mee te maken krijgen. Voor nieuwbouw hebben deze overheden een rol in het aanwijzen van de plekken waar het water- en bodemsysteem geschikt zijn voor bebouwing. In bestaand bebouwd gebied speelt bodemdaling een andere rol dan bij nieuwbouw en moet de koppeling gezocht worden met de energietransitie en klimaatadaptatie, waarbij provincies en waterschappen met gemeenten optrekken. Speciale aandacht is nodig voor verdroging (grondwater) en de gevolgen voor funderingen van oudere gebouwen, ook in de bebouwingslinten in het landelijk gebied.

>> Lees meer

Welkom gemeente De Ronde Venen!

Datum:
woensdag 1 februari 2023

Het Platform Slappe Bodem is weer een deelnemer rijker. In januari 2023 heeft de gemeente De Ronde Venen zich aangesloten. Met Mijdrecht als hoofdplaats ligt de gemeente te midden van rivieren; het gebied is ontstaan door turfwinning en inpoldering. Bodemdaling is dan ook een belangrijk thema in De Ronde Venen.

Wethouder Anja Vijselaar (financiën, economie en mobiliteit): “Als gemeente met een slappe bodem horen we in dit netwerk thuis. We willen graag samenwerken op dit thema en van elkaar leren. We verwachten veel inspiratie op te doen, kennis te delen met andere deelnemers en vraagstukken in te brengen die we met elkaar kunnen oplossen.”

“Bij ons ambtelijk apparaat zit bovendien veel kennis over bodemdaling die we willen inbrengen”, vervolgt Vijselaar. “Bijvoorbeeld over de manier waarop je bepaalde problematieken kunt oplossen. Die kennis willen we graag delen met de andere deelnemers.”

Op de vraag over haar persoonlijke ervaring met bodemdaling noemt Vijselaar onder meer haar studie civiele techniek: “Ik heb daar ervaring en kennis over en met bodemgesteldheid opgedaan, en vind het een fascinerend onderdeel van onze omgeving en ons land.” Daarnaast heeft ze als inwoner van het gebied dagelijks te maken met ‘bodemdalingperikelen’.

Het PSB is blij De Ronde Venen aan boord te hebben en kijkt uit naar een vruchtbare samenwerking!

Staatssecretaris IenW maakt toepassing schuimglas mogelijk

Datum:
vrijdag 20 januari 2023

In de Verzamelbrief bodem en ondergrond die op 19 januari 2023 naar de Tweede Kamer is verstuurd, maakt de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat bekend dat de Regeling bodemkwaliteit (Rbk) zal worden aangepast om de toepassing van schuimglas in Nederland mogelijk te maken. Daarmee geeft zij gehoor aan een oproep die het Platform Slappe Bodem in 2020 heeft gedaan. Gemeenten, waterschappen en provincies krijgen hiermee beschikking over een materiaal dat helpt in de strijd tegen bodemdaling en zettingen van infrastructuur.

Schuimglas is een zeer licht, innovatief en circulair ophoogmateriaal. Het wordt gemaakt uit ingezameld glas. Tot nu toe is slechts één type schuimglas gecertificeerd en dus toegestaan in Nederland: alleen wanneer transparant glas wordt gebruikt bij de productie, mag het product worden toegepast. Wanneer ook gekleurd glas wordt gebruikt, zou er volgens de huidige wetgeving te veel kans zijn op uitspoeling van zware metalen. Uit pilots (proefopstellingen in de praktijk, zoals in Hazerswoude-Dorp, gemeente Alphen aan den Rijn) blijkt echter dat van uitspoeling nauwelijks sprake is. Het Platform Slappe Bodem heeft er daarom voor gepleit om de wetgeving op een logische en verantwoorde manier aan te passen, zodat het product breder kan worden toegepast en meer producenten en leveranciers op de markt het product kunnen aanbieden. Het RIVM heeft nu ook geconstateerd dat dit verantwoord kan.

Voor het ophogen van infrastructuur worden nu vaak zogenaamde BIM’s gebruikt, lavagesteente dat wordt aangevoerd uit Griekenland, of EPS, een aardolieproduct. Ingezameld glas is dichter bij huis ruim voor handen en is daarom ook vanuit oogpunt van duurzaamheid interessant.

Het Platform is blij met de stap van de staatssecretaris en werkt samen met het Kenniscentrum bodemdaling en funderingen graag mee aan de wijziging van de Rbk en de implementatie.

(Beeld: reportage Studio Alphen over de proef in Hazerswoude-Dorp)

In memoriam Sjaak Langeslag

Datum:
maandag 5 december 2022

Vorige week ontvingen wij het verdrietige bericht dat Sjaak Langeslag, hoogheemraad van het Hoogheemraadschap van Rijnland, is overleden.

Sjaak was sinds 2015 betrokken bij de bestuurlijke kerngroep van het Platform Slappe Bodem. Hij heeft veel betekend voor het Platform en hij heeft een grote bijdrage gehad in de samenwerking tussen waterschappen, gemeenten en provincies. Het thema bodemdaling is mede dankzij de inzet van Sjaak op de politieke agenda gekomen. Met zijn energie en inzet was hij ook een van de drijvende krachten achter de totstandkoming van het Kenniscentrum bodemdaling en funderingen. Van maart tot oktober van 2022 was Sjaak de interimvoorzitter van het Platform.

We herinneren ons Sjaak als een kundige bestuurder die zijn nek durfde uit te steken. Meer dan dat zullen we Sjaak enorm missen om zijn vriendelijke persoonlijkheid, gedrevenheid en kennis. Sjaak was een hele prettige en altijd opgewekte samenwerkingspartner. Het Platform Slappe Bodem wenst de familie Langeslag veel sterkte toe met het verwerken van dit grote verlies

Uniek! TISOLS in Nederland

Datum:
maandag 17 april 2023
Locatie:
Delft en Gouda

Van 17 tot 21 april 2023 vindt TISOLS plaats. Een hele bijzondere editie, want dit internationale symposium over bodemdaling vindt plaats in Nederland! De wetenschappelijke kijk in Delft, een excursiedag naar kenmerkende plekken in het land en een praktijkdag in Gouda.

Voor de praktijkdag in Gouda wordt samengewerkt met het Kenniscentrum bodemdaling en funderingen om samen met betrokken partners de laatste stand van zaken te belichten vanuit Nederlands perspectief. Gouda is gastheer voor de Nederlandse en internationale top en bestuurders op het gebied van bodemdaling in landelijk en stedelijk gebied.

Onderdeel van de praktijkdag is de Genius Bar waar u zich als deelnemer 'vol kunt laten lopen met kennis'. Voor meer informatie en aanmelding kunt u terecht op de website van TISOLS.

'Water en bodem sturend' stevige stap voor aanpak bodemdaling

Datum:
woensdag 30 november 2022

Met de Kamerbrief Water en bodem sturend die op 25 november 2022 is verschenen, heeft het kabinet nadere invulling gegeven aan het regeerakkoord en de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). ‘Water en bodem sturend’ (WBS) wordt een belangrijk uitgangspunt in de ruimtelijke ordening van Nederland. Het Platform Slappe Bodem vindt dat met de brief een goede stap wordt gezet om bodemdaling hoger op de agenda te zetten en er concrete nationale doelen aan te verbinden. Die stap is van cruciaal belang: voor de woningbouwplannen die vooral in de laag gelegen delen van Nederland moeten worden gerealiseerd, het behoud van de bestaande woonomgeving en het realiseren van de kwaliteits- en klimaatdoelen.

Niet afwentelen
Het Platform juicht toe dat de bepleite levenscycluskostenbenadering als instrument ingezet wordt om duurzame keuzes te maken in bebouwde gebieden en om kosten (o.a. voor bodemdaling) niet af te wentelen op de toekomst. Verbetering en het meer dwingend maken van de watertoets kan leiden tot duurzamere keuzes. Dit moet in nauwe samenwerking met en tussen gemeenten en waterschappen worden vormgegeven. Met het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie hebben gemeenten, waterschappen en provincies al afgesproken ernaar te streven om in 2050 klimaatadaptief te zijn. Bodemdaling maakt onderdeel uit van deze afspraak. Met de Kamerbrief wordt dit nog eens aangescherpt.

Uitvoerbaarheid
Het Platform kan zich erin vinden dat er op slappe bodems onder voorwaarden gebouwd kan worden. Er zijn voorbeelden waar dit principe al is toegepast, zoals in de Zuidplaspolder bij Gouda (Westergouwe). Het is cruciaal dat de verschillende overheden hierin samenwerken. In de komende jaren zullen er nog veel huizen bijgebouwd moeten worden, waarbij de inrichting van deze nieuwe woonwijken bodemdalingsbestendig moet zijn. Daarvoor is kennis nodig, evenals regels en geld. De uitvoerbaarheid is dan ook een zorgpunt voor het Platform: bodemdalingsbestendige, klimaatadaptieve maatregelen leveren op termijn minder schade op, maar kosten nu geld en vragen expertise en omgevingsinformatie. Die factoren zijn niet overal aanwezig. Het gemeentefonds zou bijvoorbeeld beter moeten aansluiten op dit gat.

Bestaande woningvoorraad
Er zal ook een flinke inspanning geleverd moeten worden om de bestaande woonomgeving en openbare ruimte klimaatadaptief en bodemdalingsbestendig te maken. Dit is van groot belang om de huidige woningvoorraad kwantitatief en kwalitatief op peil te houden. In bebouwde gebieden is deze aanpak nog complexer dan bij nieuwbouw. Het verhogen van het grondwaterpeil alleen is in bebouwde gebieden niet voldoende, er moet innovatief en lichtgewicht worden opgehoogd en gereconstrueerd. Een bodemdalingsbestendige openbare ruimte is bovendien een voor iedereen toegankelijke openbare ruimte. 

Gebiedsprocessen
De landelijke gebieden hebben met het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) en het sturend maken van water en bodem flinke opgaven te verwerken. De samenhang van opgaven biedt kansen voor een geharmoniseerde aanpak, maar de complexiteit brengt ook het risico met zich mee dat gebiedsprocessen vertragen. Om de verschillende doelen te dienen en processen niet te vertragen, is het nodig om de onderlinge afhankelijkheden tussen de veenoxidatie, stikstof en waterkwaliteit goed in beeld te brengen. Daarbij is het van belang de gebiedskenmerken – water, bodem en landschap, maar ook sociaaleconomische en sociaalmaatschappelijke thema’s – bij de te maken keuzes te betrekken. Dat kan alleen op gebiedsniveau en met voldoende middelen en kennis. 

De keuze om grondwaterstanden structureel te verhogen, ondersteunt het Platform: niet alleen om de bodemdaling te stoppen, maar ook om schade aan bestaande gebouwen en infrastructuur in landelijke gebieden zoveel mogelijk te voorkomen. Hoe dat kan worden bereikt, kan het beste – met de nodige ondersteuning – in gebieden worden vormgegeven. In die gebieden moet er met elkaar worden onderzocht of en hoe aan een toenemende watervraag voldaan kan worden. Samenwerking tussen overheden – gemeenten, waterschappen, provincies en rijk – is daarom cruciaal om de bewoners en gebruikers van de gronden duidelijkheid en toekomstperspectief te bieden.

Faciliteren uitvoering
Het Platform Slappe Bodem dringt erop aan de uitvoerbaarheid verder te ondersteunen. Niet alleen met een richtinggevend kader, maar ook met kennis, data, ruimte voor innovatie en experiment en voldoende middelen. Het Platform staat klaar om bodemdalingsbestendigheid in bebouwde en landelijke gebieden verder handen en voeten te geven met ondersteuning van het Kenniscentrum bodemdaling en funderingen.

Volgende pagina »